اجل قطعی و اجل غیر قطعی

خلاصه :

پاسخ :
خداوند برای هر کسی دو نوع اجل را در نظر گرفته که یکی قطعی و غیر قابل تغییر و دیگری غیرقطعی و قابل تغییر است . اجل قطعی کسی جابه جا نمی شود ؛ ولی اجل غیرقطعی جابه جا می شود . ای بسا کسی به خاطر کار خوبی که می کند ، اجل غیرقطعی اش عقب بیافتد یا به خاطر یک کار بد ، اجلش زودتر به پایان برسد.
این موضوع با یک مثال روشن تر می شود : فرض کنید معلم ورزشی به شاگردهایش بگوید که شما تا ساعت 10 می توانید در حیاط مدرسه بازی کنید. اگر شاگردها خیلی سروصدا نکنند ، امکان دارد که معلم ورزش نیم ساعت بر زمان بازی آن ها بیافزاید . اگر هم خیلی سروصدا راه بیاندازند ، شاید نیم ساعت زودتر به بازی آن ها پایان بدهد. در هر حال بچه ها نمی توانند بعد از ساعت ده و نیم که کلاس بعدی شان شروع می شود ، به بازی خود ادامه دهند . چه سروصدا داشته باشند و چه نداشته باشند ، بازی آن ها از ساعت ده و نیم بیشتر ادامه پیدا نخواهد کرد .

در این مثال ، دو جور پایان داریم : پایان غیرقطعی که همان ساعت ده است و شاید کمی بیشتر و کمتر بشود و پایان قطعی که ساعت ده و نیم است و هرگز بیشتر نمی شود .
اجل آدم ها هم همین طور است . آدم ها یک اجل قطعی دارند که هرگز تغییر نمی کند و یک اجل غیرقطعی دارند که کم و زیاد می شود ؛ مثلا خدا اجل قطعی کسی را در هشتاد سالگی قرار می دهد که عمر آن فرد بیش از این زمان مقرر طول نخواهد کشید . اجل غیرقطعی او را هم در هفتاد سالگی قرار می دهد که شاید با دادن صدقه ، صله رحم و نیکی به فقیرها ، بیشتر ، یا به خاطر ظلم به مردم ، آزار همسایه ها و بریدن از خویشاوندان کوتاه تر شود . در آیه 2 سوره انعام به هر دو نوع اجل اشاره شده است :

«هُوَ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ طينٍ ثُمَّ قَضى‏ أَجَلاً وَ أَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ أَنْتُمْ تَمْتَرُونَ»
او كسى است كه شما را از گل آفريد؛ سپس مدتى مقرّر داشت (تا انسان تكامل يابد)؛ و اجل حتمى نزد اوست (و فقط او از آن آگاه است). با اين همه، شما (مشركان در توحيد و يگانگى و قدرت او،) ترديد مى‏كنيد!

برگرفته از کتاب : کتاب 646 پرسش و پاسخ دینی با نسل نو ، غلامرضا حیدری ابهری ، ج5 ، ص22-24
دیگر منابع جهت مراجعه :
 پایگاه های اطلاع رسانی :  راسخون ، تبیان ، پرسمان ، پاسخ گو ، پرس و جو ، بلاغ ، الشیعه
کتاب پرسش ها و پاسخ های دانشجویی ، دفتر نشر معارف
مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم